६ चैत, भारत । माल्दिभ्सका पूर्वराष्ट्रपति मोहम्मद नसिदले भारतको पर्यटन माल्दिभ्सको पर्यटन उद्योगको परिपूरक रहेको र माल्दिभ्सको समृद्धि, रक्षा र सुरक्षा भारतसँगको राम्रो सम्बन्धमा निर्भर रहेको बताएका छन् ।
उनले माल्दिभ्स जाने भारतीय पर्यटकको सङ्ख्यामा कमी आएको स्वीकार्दै माल्दिभ्सका लागि भारत फेरि दोस्रो ठूलो गन्तव्य बनेको बताए ।
भारतीय समाचार संस्था एएनआईसँगको अन्तवार्ताका क्रममा माल्दिभ्समा भारतीय पर्यटकको आगमनमा आएको कमीबारे सोधिएको प्रश्नमा नसिदले भने, “म भनिरहन्छु, हाम्रो समृद्धि, रक्षा र सुरक्षा भारतसँगको हाम्रो राम्रो सम्बन्धमा धेरै हदसम्म निर्भर छ । यसमा अर्को तत्व पनि छ । भारतको पर्यटन माल्दिभ्सको पर्यटन उद्योगको पूरक हो।”
उनले भने, “यदि श्रीलङ्कामा आउने पर्यटकको सङ्ख्यामा वृद्धि हुन्छ भने यसले माल्दिभ्सको पर्यटन वृद्धिमा समेत सकारात्मक प्रभाव पार्न सक्छ ।
त्यसैले यदि हामीले पर्यटन सङ्ख्यालाई बढायौँ भने यसले भारतको पर्यटन उद्योगलाई सहयोग पु¥याउन सक्छ र भारतले मिनिकोय टापुहरूलाई रिसोर्टको रूपमा विकास गर्यो भने यसले माल्दिभ्सलाई फाइदा पुर्याउँछ । दुई छिमेकीबीचको सम्बन्ध यहाँको पर्यटन उद्योगको विकासको पुरक हुनसक्छ ।
उनले भने, “मिनिकोय टापुहरूमा आउने आउने पर्यटकले माल्दिभ्सको बारेमा सुन्नेछ। तिनीहरू अर्को छुट्टीमा माल्दिभ्स आउनेछन् । कुनै पनि स्थानको जानकारीले त्यहाँको पर्यटनलाई टेवा पु¥याउन सक्छ अर्थात् भारतमा आएका पर्यटकले माल्दिभ्स र माल्दिभ्समा आएका पर्यटकले भारतको पर्यटनबारे अप्रत्यक्ष रूपमा जानकारी प्राप्त गर्छन् । त्यसैले मलाई लाग्छ पर्यटन दुई देशबीचको आपसी सम्बन्ध प्रगाढ बनाउने र पर्यटन विकासका लागि विशेष आधार हो ।”
उनले अगाडी भने, “पछिल्लो समय भारतबाट पर्यटक आगमनमा गिरावट आएको थियो, तर सौभाग्यवश अब यो बढ्नेछ । फेरि पनि, भारत हाम्रो दोस्रो ठूलो गन्तव्य हो । हामीले भारतसँग राम्रो सम्बन्ध राख्नुपर्छ र माल्दिभ्समा सबै भारतीयलाई स्वागत छ ।”
भारत र माल्दिभ्सबीच स्वतन्त्र व्यापार सम्झौता एफटीएको चर्चाका बीच माल्दिभ्समा चीनको प्रभावबारे उनले भने, “हामी चिनियाँ पर्यटक, भारतीय पर्यटक, युरोपेली पर्यटक र जताततैबाट आउने पर्यटकसहित सबै गन्तव्यबाट आउने पर्यटक चाहन्छौँ ।”
भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीको लक्षद्वीप भ्रमणलाई लिएर माल्दिभ्स सरकारका केही मन्त्रीले अपमानजनक टिप्पणी गरेपछि भारत र माल्दिभ्सबीच विवाद उत्पन्न भएको छ ।
माल्दिभ्सका उपमन्त्री, मन्त्रिपरिषद्का अन्य सदस्य र सरकारी अधिकारीहरूले प्रधानमन्त्री मोदीको लक्षद्वीप भ्रमणलाई अपमानजनक र अप्रिय रूपमा उल्लेख गरेका थिए। गत वर्षको जनवरी २ मा प्रधानमन्त्री मोदीले केन्द्र शासित प्रदेश लक्षद्वीपको भ्रमण गरेका थिए र स्नोर्कलिङमा हात हालेको ‘आनन्ददायी अनुभव’ सहित धेरै तस्वीरहरू सार्वजनिक गरेका थिए ।
मोदीले ‘एक्स’ मा सेतो समुद्र तट, प्राचीन नीलो आकाश र समुद्रको तस्वीर शेयर गर्दै एउटा सन्देशसहित उनीहरूलाई ‘ट्याग’ गरेका थिए जसमा लेखिएको छ, “ती मध्ये साहसीलाई अँगाल्न चाहनेहरूका लागि लक्षद्वीप तपाईंको सूचीमा हुनुपर्छ।”
माल्दिभ्सका युवा सशक्तिकरण उपमन्त्री श्युनाले प्रधानमन्त्री मोदीको उक्त सन्देशको आलोचना गर्दै मोदीविरोधी भनाइ सार्वजनिक गरेका थिए।
माल्दिभ्स सरकारले भने आफ्ना मन्त्रीहरूको टिप्पणीबाट आफूलाई अलग राखेको छ । माल्दिभ्सका विदेशमन्त्री मुसा जमीरले विदेशी नेताहरूविरुद्धको टिप्पणी सरकारलाई ‘अस्वीकार्य’ भएको र यसले माल्दिभ्स सरकारको आधिकारिक धारणालाई प्रतिबिम्बित नगर्ने बताएका थिए ।
माल्दिभ्स आफ्ना सबै साझेदार, विशेषगरी छिमेकीसँग ‘सकारात्मक र रचनात्मक संवाद’ गर्न प्रतिबद्ध रहेको उनले बताए ।
त्यतिबेला धेरै भारतीयहरूले सामाजिक सञ्जालमा आफूहरूले माल्दिभ्सका लागि आफ्नो प्रस्तावित बिदा रद्द गरेको दाबी गरेका थिए। माल्दिभ्स एक पर्यटक गन्तव्यको रूपमा भारतीयहरूबीच एक लोकप्रिय गन्तव्य हो ।