१५ वैशाख, जेनेभा । आणविक हतियारहरू निर्मूल गर्न अभियान चलाइरहेका नोबेल शान्ति पुरस्कार विजेता तीन समूहले सोमबार संयुक्त रूपमा अमेरिकी र रुसी राष्ट्रपतिहरूलाई भेट्न र महत्त्वपूर्ण आणविक निःशस्त्रीकरणमा सहमत हुन आग्रह गरेका छन् ।
यो संयुक्त अपील गत वर्षको नोबेल पुरस्कार विजेता जापानको आणविक बम बचेकाहरूको समूह निहोन हिदान्क्यो सन् २०१७ को विजेता अन्तर्राष्ट्रिय आणविक हतियार उन्मूलन अभियान आइसिएएन र सन् १९८५ को विजेता, आणविक युद्ध रोकथामका लागि अन्तर्राष्ट्रिय चिकित्सकहरूबाट आएको थियो ।
उनीहरूले दुई नेतालाई एउटा संयुक्त पत्र पठाएको कुरा आइसिएएनले सोमबार एक विज्ञप्तिमा जनाएको छ ।
“चरम आणविक खतराको यस क्षणमा हामी तपाईंहरूलाई तनाव कम गर्न र आणविक निःशस्त्रीकरणका लागि अर्थपूर्ण वार्तामा संलग्न हुन तत्काल कदम चाल्न आह्वान गर्दछौँ”, उनीहरूले अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्प र उनका रूसी समकक्षी भ्लादिमिर पुटिनलाई पत्र लेखेका छन् ।
यी दुई देशले विश्वको ९० प्रतिशत आणविक हतियार नियन्त्रणमा लिएका छन् ।
जनवरीमा सत्तामा फर्किएपछि ट्रम्पले विश्वलाई ‘आणविक निःशस्त्रीकरण’ गर्न चाहेको र क्रेमलिनले उक्त विचारप्रति खुलापन व्यक्त गरेको ट्रम्पको सुझावपछि उनीहरूलाई पत्र लेख्न प्रेरित गरिएको समूहले जनाएको छ ।
“आणविक हतियार वरपरको हालको वातावरण दशकहरूमा सबैभन्दा अस्थिर छ”, उनीहरूले सम्भावित ‘सबै मानवजातिका लागि विनाशकारी परिणामहरू’ को चेतावनी दिँदै भने ।
नोबेल पुरस्कार विजेताहरूले आफ्नो पत्रमा दुई नेतालाई आफ्ना पूर्ववर्ती रोनाल्ड रेगन र मिखाइल गोर्बाचोभले स्थापित गरेको उदाहरण अनुसरण आह्वान गरेका छन् ।
तत्कालीन अमेरिकी र सोभियत राष्ट्रपतिहरू शीत युद्धको समयमा सन् १९८६ मा आइसल्यान्डमा भेटेका थिए र आफ्ना देशहरूको आणविक शक्तिमा अहिलेसम्मकै सबैभन्दा गहिरो कटौती गर्न सहमत भएका थिए ।
“आणविक हतियार क्षमताको विस्तार सुरक्षाको मार्ग होइन”, समूहहरूले तर्क गरे, “यसले दुर्घटना वा जानीजानी यी हतियारहरू प्रयोग हुने जोखिम मात्र बढाउँछ ।”
“एकमात्र व्यावहारिक सुरक्षा रणनीति त्यो हो जसले विश्वलाई आणविक प्रकोपको किनारबाट टाढा लैजान्छ र निःशस्त्रीकरणलाई प्राथमिकता दिन्छ”, उनीहरूले भनेका छन्, “आणविक हतियारहरू प्रकृतिको अपरिहार्य शक्ति होइनन् जसलाई सहनुपर्छ, तिनीहरू मानव हातले बनेका थिए र तिनीहरूलाई मानव हातले विघटन गर्न सकिन्छ । केवल राजनीतिक इच्छाशक्तिको आवश्यकता छ ।”